فوت و فن فرزند پروری نام کتابی است که اینک برشی از آن را مرور خواهیم کرد
بهداشت روانی در دوران کودکی
فوت و فن فرزند پروری و آشنایی با فرزند پروری برا ی والدین ضروری است بهداشت روانی و احساس ایمنی کودکان ریشه در خانواده دارد تامین بهداشت روانی و احساس ایمنی کودکان ریشه در خانواده دارد احساس امنیت کودکان و نوجوانان در گرو ارتباط آنان با والدینشان و ارتباط والدینشان با یکدیگر همچنین با فضای روانی حاکم در خانواده و شناسایی و برآوردن نیازهای آنها می باشد.
خانواده ها با فرزندان خود یکسان عمل نمیکنند ممکن است نوع برخورد والدین با فرزندان خود در هر فرهنگ و جامعه و شاید در هر خانواده متفاوت باشد؛ دراصل بخشی از تفاوت های شخصیتی و رفتاری مشاهده شده در بین کودکان پیرو تفاوت های رفتاری از طرف پدر ومادر است. والدین بایستی از مراحل رشد فرزندان خود آگاهی داشته باشند زیرا در هر مرحله از رشد کودکان از ویژگی های جدیدی برخوردار می شوند و با توجه به این ویژگی ها باید نیازها و احتیاجات آنان شناسایی و ارضاء گردد.
موارد مهم در بهداشت روانی کودک
1.نیاز به امنیت
نیاز به احساس امنیت یکی از نیازهای اساسی در دوران کودکی می باشد احساسی اکتسابی که در سال های نخست زندگی توسط محیط خانواده و افراد مهم زندگی کودک ایجاد میشود و تکامل مییابد .
در سال نخست زندگی پایه های ایجاد رشد و گسترش عواطف گذاشته می گردد. درآغوش گرفتن کودک، تغذیه، لباس پوشانیدن، نظافت، تعویض به موقع پوشک، تنظیم خواب و مواظبت کردن از کودک ازجمله مراقبت هایی هستند که به احساس ایمنی کودک کمک میکنند.
۲. پذیرش
اگر در پذیرش کودک از جانب والدین خللی وارد گردد به شخصیت کودک آسیب وضرر میرسد. کودکی که در محیط امن و آرام زندگی می کند، زمینههای ایجاد طریقه افکار مثبت و اعتماد به نفس، رضایت از خود و دیگران و احساس ایمنی در او بوجود می آید. طرد کردن کودکان مخرب ترین طریقه برخورد با فرزندان است که احساس امنیت آنها را به مخاطره میاندازد.
اگر به کودک گفته شود که تو بچه خوبی نیستی، یعنی پس من تو را دوست ندارم این نوع طردکردن، کودک را عمیقاً وشدیداً متزلزل میسازد و احساس ناامنی عمیقی در کودک ایجاد می کند. والدین به دو صورت فرزندان خود را طرد می کنند آنها را مورد بی اعتنایی قرار داده و یا نسبت به آنان خشونت می ورزند و آنها را شدیداً تنبیه می کنند در هر صورت اگر این روشها به صورت پی در پی و به شدت اعمال گردد احساس نا امنی زیادی در کودک به وجود می آید.
۳.وضعیت خانوادگی
در خانواده هایی که بنا به دلایلی والدین با یکدیگر زندگی نمیکنند، رشد عاطفی- اجتماعی و حتی رشد عقلی بعضی کودکان این خانواده ها آسیب می بیند. خانواده های گسسته موجب اضطراب، ناامنی و بی اعتمادی نسبت به خود و دیگران، سوءظن و بدبینی و احساس محرومیت همیشگی از والدین در وجود کودک میشود. بعنوان مثال برخی از خانواده ها، به دلیل مرگ یکی از والدین از هم پاشیده شده است، در حالی که در خانواده گسسته دیگری فروپاشی به علت طلاق والدین به وجود آمده است.در سالهای نخست زندگی کودک، اثرات سوء طلاق روی کودکان بیشتر است تا مرگ والدین. به هرحال محیط متلاطم و ناآرام، نابسامان و خطرناک احساس خطر و ناامنی و اضطراب را در کودک شدت می بخشد و نهایتاً اینکه در اثر اضطراب بسیار شدید، ناامنی شدت یافته باعث ایجاد بیماری روانی درکودک می گردد.
4.رفتارهای نامناسب والدین
در خانواده هایی که پدر ومادر بین فرزندان خود تبعیض قائل میشوند و مرتب آنان مورد مقایسه قرار میدهند.
فرزندان خود را به طور غیر مستقیم طرد می نمایند. فرزندان تلاش میکنند دائماً برهم غلبه و با یکدیگر رقابت می کنند.
نحوه ارتباط والدین با فرزندان خود یکی از دیگر از عواملی است که احساس ایمنی کودک را به خطر میاندازد.
ارتباط هایی که از طرف والدین بین اعضای خانواده خصوصاً برادران و خواهران ایجاد می گردد. بخشی از خود پنداری یعنی (تفکردرباره خود) او را تشکیل می دهد اگر این ارتباطات برای شخصیت کودک تحقیر آمیز و تهدید آمیز باشد کودک دچار احساس خود کم بینی و در نتیجه احساس ناامنی شدید میشود.